Koroner arter bypass cerrahisinde, internal torasik arter (İTA) spazmı peroperatif ve postoperatif dönemde sorun olmaktadır. Bu çalışmada İTA spazmının önlenebilmesi için kullanılan vazodilatatör ajanlardan papaverinin sıcak (37ºC) uygulanmasının etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır.

Elektif kardiyopulmoner bypass operasyonu planlanan 60 hasta randomize olarak 20’şer kişilik üç gruba ayrıldı. Sternotomi sonrası sternum retraksiyonu ve diatermi yardımıyla sol İAT, yan dalların kliplenmesiyle hazırlandı. Sistemik heparinizasyon yapıldı. Ortalama arter basıncı (OAB) 70±3 mmHg ve kalp hızı (KH) 75±7 atım/dk’da tutularak, distal uç arter bifurkasyonu öncesinden kesildi ve 1 dakikalık serbest akım ölçümü yapılarak kaydedildi. Daha sonra distal uç klipslendi ve I. grupta serum fizyolojik (SF), II. grupta oda ısısının papaverin, III. grupta ise sıcak (37ºC) papaverin enjektör ile İTA üzerinde sıkılıp aynı solüsyonların emdirildiği gaz ile sarıldı. Kanülasyon tamamlanana kadar geçen ortalama 16±4 dk’lık zaman sonunda pompaya girilmeden OAB ve KH aynı düzeylerde tutulmaya çalışılarak İTA distal ucu kesildi ve serbest akım ölçümü yapıldı. Elde edilen verilen Student t testi ile karşılaştırıldı. P<0.05 düzeyi anlamlı kabul edildi.

İlk ölçümler gruplara göre sırasıya ortalama ± SEM olarak şöyle saptandı: I. grup 37.5±1.8 ml, II. grup 38±1.5 ml, III. grup 36.9±2.8 ml. İkinci ölçümlerde bulunan sonuçlar ise sırasıyla; 50±2.3 ml, 80.5±5.4 ml ve 103.3±10 ml idi. İlk ölçümler arasında anlamlı fark saptanmadı. Ancak ikinci ölçümler karşılaştırıldığında I. grup ve diğer iki grup arasında p<0.01 düzeyinde, II. ve III. grup arasında ise p<0.05 düzeyinde anlamı bir fark saptandı.

İTA spazmının çözülmesi için en sık kullanılan vazodilatatöör ajanlardan biri olan papaverinin etkisi vasküler kas hücrelerinde intrasellüler fosfodiesterazı bloke etmesi ve siklik 3’-5’ adenosin yıkımını önlemesi yoluyla olmaktadır. Enzim aktivasyonu düşük ısılarda 37ºC’ye göre daha az olması nedeniyle elde edilebilecek gevşeme ve akım oranı daha az olmaktadır. Elde ettiğimiz sonuçlar İTA spazmını çözmek için kullanılan sıcak (37ºC) papaverinin oda ısısında papaverine göre daha fazla gevşeme ve akım sağlayabileceğini göstermiştir.