Amaç: Ateroskleroz, infrarenal aortanın en çok görülen hastalığı olup abdominal aort anevrizmalarının (AAA) etiyolojilerinde önemli bir yer tutar. Ancak anevrizma ve aterosklerozun yakın ilişki içinde olmalarına rağmen ne çeşit biyokimyasal olaylarla aterosklerotik aortun bazı hastalarda anevrizmatik, bazılarında ise tıkayıcı hastalığa dönüştüğü henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Eser element düzeyindeki değişikliklerin ise antioksidan savunma mekanizmasının etkinliğini azaltarak serbest oksijen radikallerinin hücre bütünlüğü üzerine olumsuz etkilerinin artmasışna neden olduğu bilinmektedir. Bu çalışmamızda AAA etiyolojisinde eser elementlerin rolünü araştırmayı amaçladık.

Materyal ve Metod: Kliniğimizde 1998 - 2001 yılları arasında Leriche sendromu ve AAA sebebiyle ameliyat edilen 20’şer hastadan operasyon sırasında aort duvarı örnekleri alındı. Bu örneklerde dokuda bakır, çinko ve demir düzeylerine bakıldı.

Bulgular: Damar duvarlarında yapılan eser element ölçümleri sonucunda abdominal aort anevrizması grubu ile Leriche grubu karşılaştırıldığında anevrizma grubunda bakır ve demir düzeyleri anlamlı oranda (p < 0.05) yüksek bulundu. İki grubun çinko düzeyleri arasında anlamlı fark görülmedi (p > 0.05).

Sonuç: Lipid peroksidasyonuna karşı bir korunma mekanizması olan antioksidan savunma sisteminin yapısında yer alan çinko serbest oksijen radikallerinin detoksifikasyonunda, bakır ve demir ise peroksidatif sürecte yer alır. Çalışmamızın sonucunda aterosklerotik damar duvarındaki eser element düzeyindeki değişikliklerin, lipid peroksidasyonunu arttırıp antioksidan kapasiteyi azaltarak damar duvarında anevrizmatik dilatasyona sebep olabileceği kanısına vardık.

Keywords : Ateroskleroz, eser elment, abdominal aort anevrizması, Leriche sendromu