Amaç: Fallot tetralojisi (TOF) için uygulanan radikal düzeltme ameliyatlarının erken dönem sonuçları çok iyi olmakla birlikte, bazı hastalarda ikinci, hatta üçüncü kez ameliyat gerektiği bilinmektedir. Bu çalışmada, ameliyat tekrarı gerektiren endikasyonlar, uygulanan prosedürler ve tekrar ameliyat edilen hastalardaki klinik sonuçlar değerlendirildi.

Çalışma planı: Kliniğimizde 1985-2003 tarihleri arasında 211 hastaya TOF tanısı ile radikal düzeltme ameliyatı uygulandı. Bu hastaların 12’sinde (%5.6; 7 kadın, 5 erkek; ort. yaş 14.4±5.6; dağılım 6-25) yeniden ameliyat gerekti. Tüm hastalarda yeniden ameliyat endikasyonu rezidüel ventriküler septal defekt (VSD) idi. Ek olarak, beş hastada ciddi sağ ventrikül çıkım yolu (RVOT) obstrüksiyonu, bir hastada ciddi pulmoner kapak yetersizliği vardı. Rezidüel VSD’yi kapatmak için yedi hastada yeni bir yama kullanıldı; beş hastada ilk ameliyatta konmuş olan yama pledgetli dikişlerle onarıldı. Pulmoner yetmezliği olan hastaya ksenogreft yerleştirildi. Hastaların ikinci ameliyattan sonra ortalama takip süresi 48.4±9 aydı.

Bulgular: Ameliyat sırasında ölen hasta olmadı. Bir hastada sternotomi sırasında sağ ventrikül yaralanması dışında komplikasyon gelişmedi. İnfektif endokardite bağlı olarak gelişen tekrarlayan VSD nedeniyle bir hasta üçüncü defa ameliyata alındı. Sekiz hasta NYHA sınıf I, üç hasta sınıf II fonksiyonel kapasitede idi. Hiçbir olguda residüel VSD veya pulmoner yetersizlik saptanmadı. Üçüncü ameliyat uygulanan hasta yoğun serebral kanama nedeniyle kaybedildi.

Sonuç: Total düzeltme ameliyatı sonrası rezidüel VSD ve RVOT patolojisi saptanan hastalarda sağ ventrikül yetersizliği ve klinik bozulma saptanırsa, ikinci bir ameliyat planlanmalıdır. Tekrar ameliyat ile rezidüel VSD ve RVOT patolojisi düzeltilen hastaların orta dönem sonuçları tatminkardır.

Keywords : Aort kapağı yetersizliği; kalp septal defekti, ventriküler/cerrahi; ameliyat sonrası komplikasyon; pulmoner kapak yetersizliği; yeniden ameliyat; Fallot tetralojisi/cerrahi; ventrikül çıkım yolu obstrüksiyonu/cerrahi