Amaç: Nitrat toleransı gelişimi antianjinal tedaviyi sınırlayan önemli bir nedendir. Tolerans gelişiminin belirlenmesinde genellikle subjektif kriterler kullanılır. Bu çalışmada, nitrat toleransının, doku Doppler ve önkol brakiyal arter çapı ölçümü kullanılarak objektif olarak değerlendirilebileceğini savunan hipotez test edildi.

Çalışma planı: Fizik muayene ve laboratuvar incelemeleri sonucunda dahili hastalığı saptanmayan ve endotel fonksiyonu sağlam olarak kabul edilen sekiz sağlıklı gönüllü (5 erkek, 3 kadın; ort. yaş 29±5; dağılım 23-34 yıl) çalışmaya alındı. Hastalara yedi gün süreyle her gün, transdermal nitrogliserin ve hastanemizce hazırlanan transdermal plasebo peçleri uygulandı. Birinci gün üçüncü ve dokuzuncu saatlerde, üçüncü ve yedinci günlerde peç uygulama sonrası herhangi bir zamanda dil altı nitrogliserin sprey uygulanarak hastalarda nitrat toleransı yaratıldı. Yedinci gün sonunda uygulamaya 10 günlük ara verildi, daha sonra plasebo peçleri ve nitrogliserin sprey aynı şekilde yeniden uygulandı. Her nitrogliserin sprey uygulamasından önce ve sonrası üçüncü dakikada doku Doppler ekokardiyografi değerlendirmesi ve brakiyal arter sistolik çap ölçümü yapıldı. Plasebo peç kullanıldığı yedi günlük dönemde elde edilen doku Doppler bulguları ve brakiyal arter sistolik çapları ile nitrogliserin peç kullanılan ve tolerans geliştirilen dönemde elde edilen bulgular karşılaştırıldı.

Bulgular: Mitral annuler bölgeden ölçülen doku Doppler mitral E dalgası ve brakiyal arter sistolik çapı transdermal nitrat grubunda üç ve dokuzuncu saatlerde sprey öncesi ortaya çıktı (sırasıyla 0.85±0.13, 0.72±0.12 m/sn, p=0.04; 4.1±0.2 ve 4.9±0.2 mm, p=0.03,). Birinci günde uygulanan dil altı nitrogliserine doku Doppler ve brakiyal arter sistolik çapı cevabına anlamlı katkı saptanı rken (sırasıyla 0.75±0.11, 0.77±0.21 m/sn, p=0.04; 4.7±0.1 ve 5.1±0.1 mm, p=0.04), üçüncü ve yedinci günlerde transdermal nitrat peçi grubunda dil altı nitrogliserin uygulamasına ek cevap saptanmadı (tolerans gelişimi).

Sonuç: Doku Doppler ekokardiyografi ve brakiyal arter çapı ölçümü venöz ve arteriyel nitrat toleransının gösterilmesinde güvenle kullanılabilecek bir laboratuvar parametresi olup tıbbi tedavi seçimi ve takibinde faydalı bir gösterge olarak kullanılabilir.

Keywords : Brakiyal arter/ultrasonografi; ilaç toleransı; mitral kapak/ultrasonografi; nitrat/uygulama ve dozaj; Doppler ultrasonografi