Amaç: Kardiyak sorunların, son dönem böbrek yetmezlikli (SDBY) hastalarda en sık ölüm nedeni olduğu bilinmektedir. Çalışmamızda, hemodiyalize bağımlı SDBY'li koroner arter hastalarında uygulanan konvansiyonel koroner arter bypass cerrahisi (KABC) ve atan kalpte KABC'nin ameliyat sırası ve ameliyat sonrası erken dönem sonuçları karşılaştırıldı.

Çalışma planı: Koroner arter hastalığı nedeniyle, hemodiyalize bağımlı SDBY'li 21 hastaya KABC uygulandı. Atan kalpte KABC uygulanan grupta 11 hasta (8 erkek, 3 kadın; ort. yaş 60±11; dağılım 45-76), konvansiyonel yöntemle revaskülarizasyon uygulanan grupta 10 hasta (6 erkek, 4 kadın; ort. yaş 62±10; dağılım 42-74) vardı. Hastaların ameliyat öncesi, ameliyat sırası ve sonrası verileri karşılaştırıldı.

Bulgular: İki grup arasında demografik özellikler, ameliyat öncesi risk faktörleri ve laboratuvar bulguları açısından anlamlı fark yoktu (p>0.05). Grup 1 ve 2'de ortalama anastomoz sayısı sırasıyla 1.7±0.7 ve 2.1±0.7 idi (p>0.05). Ameliyat verilerinden sadece ameliyat süresi anlamlı farklılık gösterdi; grup 1'de ameliyat süresi anlamlı derecede kısaydı (175±17 dk ve 277±56 dk; p<0.001). Ameliyat sonrası toplam drenaj miktarı ve entübasyon süresi iki grupta benzerlik gösterdi; atan kalpte revaskülarizasyon uygulanan hastalarda ameliyat sonrası kan transfüzyonu miktarı (p<0.001), yoğun bakımda (p=0.020) ve hastanede (p=0.002) kalış süresi anlamlı derecede düşük bulundu. Ameliyat sonrasında her iki grupta birer hastada atriyal fibrilasyon olmak üzere, beş hastada morbidite gelişti. Grup 2'de bir hastada erken mortalite görüldü.

Sonuç: Hemodiyalize bağımlı SDBY'li koroner arter hastalarında her iki KABC yöntemi de düşük morbidite ve mortalite ile uygulanabilir. Ameliyat sonrası transfüzyon ihtiyacı daha az, yoğun bakım ve hastanede kalış süresi daha kısa olduğundan, uygun olgularda atan kalpte KABC tercih edilebilir.

Keywords : Kardiyopulmoner bypass/yan etki; koroner arter bypass, off-pump; böbrek yetersizliği, kronik/komplikasyon.