Çalışma planı: Çalışmaya Ocak 2005 - Nisan 2006 tarihleri arasında kliniğimizde ameliyat edilen 36 hasta (19 erkek, 17 kadın; ort. yaş 61.2±16.1 yıl; dağılım 47-85 yıl) dahil edildi. Hastalar iki gruba ayrıldı. Grup 1'de ilk kez kalp ameliyatı geçiren 20 hasta, grup 2'de ise daha önce en az bir kez kalp ameliyatı geçirmiş 16 hasta bulunmakta idi. Her iki grupta da perikard ilk açıldığında ve ilk biyopsiden 60 dakika sonra olmak üzere iki biyopsi alındı. Alınan biyopsilerin bir bölümü uPAR (ürokinaz plazminojen aktivatörü reseptörü) ve FGF-2 (fibroblast büyüme faktörü 2) immün boyama ve DNA fragmantasyonu olan hücrelerin belirlenmesi için TUNEL yöntemi ile nötral formalinde tespit edildi. Diğer doku örnekleri transient elektromanyetik (TEM) yöntemi ile incelendi ve toluidin mavi ile boyandı.

Bulgular: Her iki grup arasında gerek ameliyat öncesi risk faktörleri gerekse de hastaların demografik verileri açısından istatistiksel herhangi bir fark bulunmadı. Ancak grup 1'de birinci ve ikinci biyopsiler arasında uPAR ve FGF-2 düzeyleri açısından dokularda belirgin farklılıklar tespit edildi. Ayrıca bu grupta birinci biyopsilerde ultrastrüktürel olarak yüzeyel mikrovilluslar ve hücrelerin bazalinde derin interdijitasyonlar gözlenirken, ikinci biyopsilerde ve grup 2'deki her iki biyopside bu bulguların mikrovillus kaybı ve bazal membranda düzleşme şeklinde değiştiği tespit edildi. Grup 2'de ise birinci ve ikinci biyopsiler arasında önemli bir fark tespit edilmedi. Apoptosis açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu.

Sonuç: Sonuç olarak, ilk kez kalp ameliyatı geçiren hastalarda perikardda görülen reaksiyonların ikinci kez kalp ameliyatı geçiren hastalarda görülmemesi perikardın yapısının bir bütün olarak bozulduğuna işaret etmektedir.