Çalışma planı: Ekim 2007 ve Ekim 2010 tarihleri arasında kliniğimizde KABG işlemi uygulanan toplam 1800 ardışık hasta geriye dönük olarak incelendi. Akut koroner sendrom nedeniyle 300 mg klopidogrel verilen (n=20) ve 600 mg klopidogrel verilen (n=20) hastalar ile klopidogrel almayan (n=21) hastalardan oluşan toplam 61 hasta (44 erkek, 17 kadın; ort. yaş, 63±10 yıl; dağılım 42-79 yıl) çalışmaya dâhil edildi. Hastaların tamamı AKS nedeniyle acil anjiyografiye alınan hastalardı. Tüm hastalar en erken iki saat, en geç 18 saat içinde KABG ameliyatına alındı. Hastalar ameliyat sonrası kanama, kanama nedeni ile tekrar ameliyat, yoğun bakım ünitesi (YBÜ) ve hastanede kalma sürelerinin erken dönem mortalite üzerine etkileri yönünden karşılaştırıldı.
Bulgular: Ameliyat sonrası göğüs tüpü drenajına göre 300 mg klopidogrel tedavisi uygulanan ve uygulanmayan hastalar karşılaştırıldığında kanama miktarı açısından anlamlı bir fark gözlenmedi (sırasıyla; 450 cc, 400 cc, p>0.05). Kanama miktarı 600 mg klopidogrel uygulanan hastalarda, klopidogrel tadavisi uygulanmayanlara kıyasla, anlamlı oranda yüksekti (sırasıyla; 625 cc, 400 cc, p<0.005). Klopidogrel 300 mg ve 600 mg uygulanan hastalar karşılaştırıldığında ise, anlamlı fark izlenmedi (sırasıyla 450 cc, 625 cc p>0.05). Yoğun bakım ve hastanede kalış süresi üç grupta da benzerdi.
Sonuç: Akut koroner sendrom nedeniyle 300 mg klopidogrel yükleme dozu verilen hastalara acil anjiyografi sonrası KABG ameliyatı yapılabilir. Bu hastalarda ameliyat sonrası kanama önemli bir sorun olmamaktadır. Ancak, 600 mg klopidogrel yükleme dozu verilen hastalar, klopidogrel verilmeyen hastalarla karşılaştırıldığında, ameliyat sonrası kanama ve yüksek komplikasyon riskine sahiptir.