Ekstrakorporeal dolaşımda kanın yabancı yüzeylerle teması sonucu kompleman sisteminin aktive olması, kardiyopulmoner bypas sonrasında gözlenen pulmoner, renal ve kardiyak sorunlardan sorumlu tutulmuştur. Kardiyopulmoner bypas işleminde kullanılan sistemlerin biokompleman aktivasyonu zerine olumlu etkileri kanıtlanamamıştır.

Heparinle kaplı sistemlerin kompleman sistemi ve ilişkili olarak ameliyat sonrası erken dönem pulmoner fonksiyonlar üzerine etkilerini saptamak amacıyla kliniğimizde koroner bypas planlanan olgular randomize kontrol ve heparin kaplı sistem grubu olmak üzere 15’er kişilik iki gruba ayrıldı. Heparin kaplı olgularda Duraflo II sistemi kullanılırken, kontrol grubunda aynı firmanın membran oksijenatörlü benzer bir sistemi kullanıldı. Tüm olgularda 3 mg/kg dozunda tam doz heparinizasyon ve protamin ile nötralizasyon uygulandı. Olgularda, C3, C4, terminal kompleman kompleksi seviyeleri ve trombosit, beyaz küre sayısı, kardiyopulmoner bypas öncesinde, bypasın 30. dakikasında, aort klempi kalkmadan hemen önce, protamin verildikten sonra, kardiyopulmoner bypas sonlandıktan 2 saat sonra ve 2 saat sonra alınan kan numunelerinde saptandı. Pulmoner vasküler rezistans ve statik pulmoner komplians, olgularda kardiyopulmoner bypas çıkınımda, ve sonrasında 2., 4., 8., 12. saat sonra saptandı.

İki grup olgu arasında yaş, bypas yapılan damar sayısı, kardiyopulmoner bypas ve aort kros klemp süreleri arasında fark yoktu. Alınan numunelerde C3 ve C4 seviyelerinde de anlamlı fark protamin verildikten sonra görüldü ve heparin kaplı grupta seviye anlamlı olarak daha yüksekti (p < 0.05, p = 0.035). TCC seviyelerinde ise numune alınanintervallerin hiçbirinde anlamlı fark yoktu (p > 0.05).Akciğer kompliansı açısından iki grup arasında fark yokken, pulmoner vasküler rezistans heparin kaplı grupta, kardiyopulmoner bypas’ tan hemen sonra, 2. ve 12. saatlerde anlamlı olarak daha düşüktü.

Çalışmamızın sonucunda heparin kaplı sistemlerin tam doz heparinizasyon ile kompleman aktivasyonu üzerine anlamlı bir etkilerinin olmadığını gözledik. Ancak kompleman sistemi üzerine etkilerinden bağımsız olarak heparin kaplı grupta pulmoner vasküler rezistansın anlamlı olarak daha düşük olduğunu saptadık. Heparin kaplı sistemlerin tam doz heparin kullanımı ile kompleman aktivasyonu açısından belirgin bir avantaj sağlanmadığını ancak pulmoner fonksiyonlar üzerine olan olumlu etkilerinin araştırılması gerektiğini düşünmekteyiz.