Çalışma planı: Ocak 2005 - Aralık 2012 tarihleri arasında 74 hastaya (67 erkek, 7 kadın; ort. yaş 61.6±9.5 yıl; dağılım 24-79 yıl) aortoiliyak tıkayıcı hastalık nedeniyle paramedian insizyon ve retroperitoneal yaklaşım ile cerrahi revaskülarizasyon [aortofemoral baypas (n=40), iliyofemoral baypas (n=14), aortoiliyak baypas (n=2) ve aortobifemoral baypas (n=18)] yapıldı. Tek taraflı aortoiliyak revaskülarizasyon yapılan hastaların verileri, iki taraflı aortoiliyak revaskülarizasyon yapılan hastalar ile karşılaştırıldı. Hastaların ameliyat öncesi özellikleri ve ameliyat sırası verileri incelendi.
Bulgular: Üç hasta (%3.9) miyokard enfarktüsü ve pulmoner komplikasyonlar nedeniyle ameliyat sonrası kaybedildi. Ameliyat sırası komplikasyon gözlenmedi. Takiben altı hastaya yeniden cerrahi yapıldı: iki hastaya karşı taraf ekstremiteye akut distal emboli, iki hastaya distal anastomoz kaçağı ve iki hastaya da lokal distal yara yeri enfeksiyonu nedeniyle. Bu hastalar başarılı bir şekilde tedavi edildi. Hastalar antitrombosit tedavisi ile hastaneden taburcu edildi. Yoğun bakımda kalma süresi, oral gıdaya kadar geçen zaman, ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası hemoglobin düzeyleri, hematokrit düzeyleri, kreatinin düzeyleri ve transfüzyon ihtiyaçları açısından tek taraflı ve iki taraflı revaskülarizasyon hastalarında anlamlı bir fark bulunmadı.
Sonuç: Deneyimlerimize göre, paramedian insizyon ile retroperitoneal aortoiliyak yaklaşımın az sayıda komplikasyonu ve kabul edilebilir sonuçları vardır.