Amaç: Ülkemizde ve Dünyada artan aterosklerotik koroner damar hastalıklarına paralel olarak genç yaş grubu hastalarda koroner bypass cerrahisi (CABG) girişimi de artmaktadır. Bu retrospektif çalışmada kliniğimizde 40 yaş altında CABG uygulanan olguların preoperatif risk faktörleri, mortalite - morbidite ve erken - orta dönem sonuçlarını irdelemeyi ve ülkemiz popülasyonundaki bu değerleri farklı popülasyonlara ait değerler ile karşılaştırmayı amaçladık.
Materyal ve Metod: Aralık 1992 ile Şubat 2001 yılları arasında 40 yaş altında 151 olguya CABG uygulandı. Ortalama yaş 37.0 ± 2.6 yıl (27-39) olan olguların %96sı erkekti. Tüm olgular standart kardiyopulmoner bypass eşliğinde opere edildiler. Olguların preoperatif risk faktörleri, operatif verileri, postoperatif morbidite ve mortalite oranları ve erken-orta dönem takip sonuçları retrospektif olarak incelendi.
Bulgular: Olguların %89.8inde sigara kullanımı, %59.1inde pozitif aile öyküsü saptandı. Hasta başına ortalama 2.5 bypass yapılan olgularda sol internal mammaryan arter grefti %99.3 oranında kullanıldı. Hastane mortalitesi %0 olan olgular ortalama 49.7 ± 19.3 ay takip edildiler. Bu süre içinde 36 olgu (%23.8) kardiyak, 20 olgu (%13.8) psikolojik yakınmalarla hastaneye başvurdu. Takiplerde %26.4 olgunun sigara kullanmaya devam ettiği, total kolesterol seviyesinin preoperatif değerlere göre çok hafif düzeyde azaldığı saptandı.
Sonuç: Sigara kullanımı ve pozitif aile öyküsü 40 yaş altı CABG uygulananlarda önemli risk faktörüdür. İleri yaş grubuna göre postoperatif dönemin daha sorunsuz seyretmesine karşın, uzun dönem yaşam beklentisinin sağlanabilmesi için en az bir arteriyel greftin kullanılması, sigara kullanımı ve hiperlipideminin sıkı takibi ve kontrolü gerekmektedir.