Amaç: Medikal veya cerrahi tedaviye yanıt vermeyen son dönem kalp yetersizliklerinin tedavisinde kalp nakli ilk alternatiftir. Bu çalışmanın amacı kliniğimizde gerçekleştirilen kalp nakli girişimlerinin erken ve geç dönem sonuçlarını irdelemektir.
Materyal ve Metod: Koşuyolu Kalp Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Eylül 1989 ile Nisan 2001 tarihleri arasında 17’si ortotopik ve biri heterotopik olmak üzere toplam 18 kalp nakli ameliyatı gerçekleştirildi. Hastalardan 16’sı (%88.9) erkek ve ikisi (%11.1) kadın idi. Hastaların yaş ortalaması 35 ± 11.5 yıl (19-58) idi. Son dönem kalp yetmezliğinin nedeni 13 hastada (%72.2) idiopatik dilate kardiyomiyopati, 3 hastada (%16.7) iskemik kardiyomiyopati ve birer hastada (%5.55) hipertrofik kardiyomiyopati ve valvüler kapak hastalığına bağlı gelişen kardiyomiyopati idi. Hastaların %66.7’si (12/18) NYHA class III ve %33.3’ü (6/18) NYHA class IV fonksiyonel kapasitede idi. Total kardiyopulmoner bypass süresi ortalama 131 ± 21.8 dakika (105-166) ve aortik kros klemp süresi ortalama 62.3 ± 11.4 dakika (48-80) idi. Tüm hastalar ortalama 2.3 ± 1.7 yıl izlenmiş olup en uzun takipli hastamız 7 yıl süreyle izlendi.
Bulgular: Erken mortaliteye sadece heterotopik kalp nakli yapılan hastada rastladık. Ortotopik kalp nakli yapılan 17 hastada erken mortaliteye rastlanılmadı. Geç mortalite oranı ise 10 hasta ile %58.8 idi. Ölüm nedenleri 4 hastada enfeksiyon, 4 hastada ani ölüm ve 2 hastada nonkardiyak sebepler idi. Sağ kalım oranı ilk ay için %94.4 ± 5.4, 6 ay için %83.3 ± 8.8 ve 3 yıl için %44.5 ± 12.7 olarak bulundu. Hastaların 6’sında (%35.3) akut rejeksiyon atağı tespit edilerek tedavi edildi. 10 hastada (%58.8) çeşitli patojen ajanlara bağlı olarak enfeksiyon gelişti.
Sonuç: Ülkemizin sosyokültürel şartları da göz önüne alındığında, kalp nakli programı uygulanırken yaşanacak problemler tahmin edilebilir. Bu konudaki en büyük güçlük donör teminidir. Cerrahi teknik ve rejeksiyon tedavilerindeki başarıya karşın, hastaların kendilerine yeterince bakmaması nedeniyle gelişebilen enfeksiyon ve immünosupressif tedavinin aksatılması karşılaşılan en ciddi problemlerdir.

Anahtar Kelimeler : Transplantasyon, alıcı, donör, rejeksiyon, immunsupresyon