Tam arteryel revaskülarizasyon için günümüzde arteryel greft internal mamarian arter, gastroepiploik arter ve inferior egigastrik arter kullanılmaktadır. İnternal mamarian arterlerin açıklık oranları birçok çalışma ile irdelenmiştir. Sağ gastroepiploik arter ise 1987 yılından itibaren bazı merkezlerde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.

MATERYAL METOD

Biz kliniğimizde tam arteryel revaskülarizasyonun orta dönem takip sonuçlarını araştırdık. 1990-1991 yıllarında kliniğimizde tam arteryel revaskülarizasyon uygulanan ortalama yaşları 63±7 olan 30 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların dördü kadın idi. Greft olarak olguların tümüde LAD’e sol internal mamarian arter, sağ koroner artere sağ internal mamarian arter veya sağ gastroepiploik arter, artere ise sağ gastroepiploik arter kullanıldı. Hasta başına ortalama (2,2) distal anastomoz yapıldı. Bir hasta 2. yıl kronik renal yetmezlik nedeniyle, iki hasta akciğer kanseri nedeniyle kaybedildi. Hastaların 27’sine gönüllü olarak postoperatif 5.yıl kontrol amaçlı koroner anjiografi ve renkli Doppler ultrasonografi (Toshiba 280 SSG 7,5 Mhz prob) yapıldı. Sol ve sağ internal mamarian arter koroner arjiografi ve Dopler ultrasonografi ile, sağ gastroepiploik arter ise koroner angiografi ile değerlendirildi. İnternal mamarian arter greftlerin koroner anjiografide 5 yıllık açıklık oranları ortalama % 100 idi, ancak iki vakada nativ hastalığın ilerlemesi nedeniyle kötü runoff mevcuttu. İnternal mamarian arter greftlerinin renkli Dopler ultrasonografi ile değerlendirilmesinde ise İMA greftlerinin % 95’inde bifazik akım saptandı. Sağ gastroepiploik arterin koroner anjiografisinde ise açıklık oranı % 90 idi.RİMA ve LİMA greftlerinin 5 yıllık açıklık oranlarının değerlendirilmesinde, renkli dopler ultrasonografi ve koroner anjiografi sonuçları uyumlu idi (p 0.05). Sağ gastroepiploik arterin 5 yıllık açıklık oranları ise, günümüzde rutin kullanılan arteryel greft olan internal mamarian arter greftleri ile uyumluluk göstermektedir.

SONUÇ

Tam arteryel revaskülarizasyon uygulanan vakalarda orta dönem takip sonuçları daha önce yapılan çalışmalar ile uyumlu idi. Koroner arter revaskülarizasyonda tam arteryel revaskülarizasyonun tercih edilmesi ve sağ gastroepiploik arterin internal mamarian greftleri gibi rutin kullanılabileceği kanısındayız.