Bu çalışmada değişik derecede pulmoner hipertansiyonu olan mitral kapak hastalara (Grup 1, n=15) ile koroner arter bypass greft cerrahisi uygulanan (grup II, n=15) toplam 30 hastada ekstrakorporeal dolaşımın (EKD) (Endotelin-1) ve (Atriyal natriüretik Peptide) düzeyleri üzerine etkisi incelendi.

Hastalardan 1) indüksiyon öncesi, 2) indüksiyondan hemen sonra, 3) kros klemp konmadan 5 dk önce, 4) kros klemp konduktan 5 dk sonra, 5) kros klemp konduktan 20 dk sonra, 6) kros klemp kalktıktan 4 saat sonra, 7) postoperatif 24. saatte, 8) postoperatif 72. saatte sağ internal juguler venden kan örnekleri alındı.

I. grupta preoperatif ET-1 kontrollere göre yüksek değildi, indüksiyondan sonra artmaya başladı. EKD sırasında artmaya devam etti, kros klemp kalktıktan 20 dk sonra maksimuma ulaştı, postoperatif dönemde yavaş yavaş azaldı. II. grupta ise preoperatif ET-1 kontrollere göre yüksekti. Bu grupta da ET-1 düzeyleri indüksiyondan sonra artmaya başladı, parsiyel EKD sırasında bu artış devam edip, kros klemp kalktıktan 5 dk. sonra maksimuma ulaştı ve postoperatif dönemde zamanla azaldı. ANP değerleri ise her iki grupta kontrollere göre yüksekti, her iki grupta indüksiyondan sonra azalan ANP değerleri, EKD sırasında yüsek olarak seyretti, kros klemp kalktıktan 20 dk sonra maksimuma ulaştı ve postoperatif devrede tedrici olarak azalmaya devam etti.

Sonuç olarak özellikle mitral kapak hastalığı nedeni ile MVR yapılan ve koroner arter hastalığı nedeniyle koroner bypass greft cerrahisi uygulanan hastalarda EKD sonrasında ET-1 ve p-ANP düzeylerinde meydana gelen değişimlerin izlenmesi, EKD sonrasında ve postoperatif dönemde hasta değerlendirilmesinde ve takibinde yardımcı kriterler olarak kullanılmasının mümkün olabileceği düşünüldü.