Amaç: İskemi ve reperfüzyonu takiben doku hasarının büyük bir bölümü reperfüzyon sırasında oluşur. Hayvan deneylerinde alt ekstremite iskemi ve reperfüzyonunu takiben nötrofil infiltrasyonuna ve serbest oksijen radikallerine bağlı olarak akciğerde hasar oluştuğu gösterilmiştir. FK506'nın güçlü bir immunosupresif olmasının yanısıra nötrofil infiltrasyonunu modüle ettiği düşünülmektedir. Bu çalışmada sıçan alt ekstremite iskemi reperfüzyonunu takiben oluşan akciğer hasarını önlemede FK506'nın rolü araştırılmıştır.

Materyal ve Metod: 22, sağlıklı, 300-350 gr ağırlığında, erkek, Spraque-Dawley sıçana üç gün boyunca farklı dozlarda FK506 ve normal saline solusyonu, intraperitoneal olarak enjekte edilmiştir. Dördüncü gün sıçanların bilateral alt ekstremitelerine 2 saat boyunca turnike metodu ile iskemi, 2 saat de reperfüzyon uygulanmıştır, sonrasında denekler sakrifiye edilerek akciğer dokuları çıkarılmış, biyokimyasal olarak lipid peroksidasyonun son ürünü olan malondealdehyde (MDA) ve konjuge dienler (CD) ile glutathione (GSH) düzeyine bakılmış histolojik olarak da preperatlar ışık mikroskobu altında incelenmiştir.

Bulgular: Profilaktik FK506 uygulanan hayvanlarda lipid peroksidasyon ürünü olan MDA düzeyinde istatistiksel olarak azalma saptanmıştır (MDA 33.92 ± 5.33, p < 0,01). Total GSH ve CD değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilememiştir. Histopatolojik olarak FK506 alan grupta kontrol grubuna göre nötrofil infiltrasyonu ve akciğer hasarı bulguları daha az olarak gözlenmiştir.

Sonuç: Akciğer dokusunda tesbit edilen düşük MDA seviyeleri FK506 tedavisinin iskemi ve reperfüzyon ile ortaya çıkan serbest oksijen radikallerinin oluşumunu azalttığını düşündürmektedir. Ancak FK506'nın glutathione sistemi üzerine belirgin bir etkisi saptanamamıştır.

Anahtar Kelimeler : Alt ekstremite, iskemi reperfüzyonu, akciğer hasarı, FK506