Giriş: İnternal torasik arter (ITA) grefti spazmının önlenmesi ve akımının arttırılması amacı ile değişik papaverin uygulama teknikleri tarif edilmişir. Çalışmamızda topikal ve intralüminal papaverin uygulamalarının ITA akımı üzerine olan etkileri araştırılmıştır.

Materyal ve Metod: Koroner arter bypass operasyonu geçiren 50 hasta üç ayrı grupta incelendi. İnternal torasik arter hazırlandıktan sonra birinci gruptaki hastalarda hiçbir vazodilatatör ajan kullanılmadı. İkinci gruptaki hastalara topikal papaverin uygulaması, üçüncü gruptaki hastalara ise intralüminal papaverin uygulaması yapıldı. İnternal torasik arter akımları üç ayrı zamanda ölçülerek (papaverin uygulamasından önce: T1, kardiyopulmoner bypassa girilmeden önce: T2 ve anastomoz öncesi: T3) her iki uygulamanın ITA akımı üzerine etkisi araştırıldı.

Bulgular: Her üç grupta da T1 ile T2 akımları arasındaki artış anlamlı bulunurken, T2 ve T3 akımları arasındaki fark sadece Grup 2 ve Grup 3’te anlamlı bulundu. Gruplar birbirleri ile karşılaştırıldığında Grup 2’nin T2 değeri diğer iki gruba göre anlamlı bir artış gösterirken, Grup 1 ve Grup 3 arasında anlamlı bir fark saptanmadı. T3 değerleri karşılaştırıldığında ise Grup 2 ve Grup 3 arasındaki farkın kapandığı gözlenirken, her iki grupla kontrol grubu arasındaki farkın anlamlı olduğu gözlendi.

Sonuç: Intralüminal ve topikal papaverin uygulamaları ITA akımında belirgin artışa yol açmaktadır. Topikal papaverin uygulaması intralüminal uygulamaya oranla daha erken dönemde akım artışını sağlamaktadır ve anastomoz öncesi akım artışı en az intralüminal uygulamadaki kadar etkin olmaktadır. İntralüminal papaverin uygulamasında oluşabilecek problemler göz önüne alındığında topikal papaverin uygulamasının tercih edilmesinin daha güvenli olacağı kanısındayız.

Anahtar Kelimeler : İnternal torasik arter, papaverin, greft spazmı, arteriyel greft, vazodilatatör