ISSN : 1301-5680
e-ISSN : 2149-8156
Turkish Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery     
Letter to the Editor
İsa DURMAZ
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp Damar ve Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı

Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Dergisi'nin cilt 7, sayı 3, Mayıs 1999 sayısında Aylin ÖRER ve Öztekin OTO tarafından kaleme alınan Dünden Bugüne Kalp Cerrahisi adlı makalenin "Türkiye'de Kalp Cerrahisinin Tarihçesi" bölümünün son paragrafında "Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nden Dr. Emin ÖZDOĞAN ve Dr. Ali YENER tarafından fresh aortik homogreft uygulaması gerçekleştirildi" denilmektedir [1].

Bu konuda yanılgılar ve birtakım hatalar söz konusudur:

1. Aortik homogreftler:

• Fresh-fresh

• Fresh wet-stored

• Cryopreserved

olmak üzere 3 gurupta değerlendirilir. Fresh-fresh aortik homogreft, donörden steril şartlarda alınıp aynı anda başka bir hastaya takılması işlemidir. Freshwet-stored aortik homogreft ise +4C'de, özel besiyerlerinde 6 hafta süre ile saklanan homogreftlerdir. Cryopreserved homogreftler ise bilindiği üzere -196C'de sıvı azot içersinde uzun süre saklanabilen homogreftlerdir [2,3,4]. Dr.Mehmet Emin ÖZDOĞAN fresh-fresh homogreft kullanmıştır, kullandığı fresh homogreft değildir. Kaldı ki sayın Dr. Özdoğan'ın yaptığı operasyon tarih açısından üniversitemizde yapılan ilk operasyondan çok sonradır. Üstelik bu durum tıbbi etiğe son derece saygılı davranan Dr. Özdoğan'ın bizzat kendisi tarafından dile getirilmiştir.

2. Fresh wet-stored aortik homogreft Türkiye'de ilk defa Ocak 1991'de Ege Üniversitesi Kalp ve Damar Cerrahisi'nde ekibimiz tarafından kullanılmıştır [5,6,7,8].

3. Ayrıca Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde 1993 yılında homogreft kapak ve damar dokularını dondurmak için cryopreservation laboratuvarı kurulmuştur. Türkiye'de ilk cryopreserved homogreft kapak dokusu kullanan üniversite de Ege Üniversitesi Tıp Fakültesidir. Bunun yanında kliniğimiz cryopreservation laboratuvarında hazırlanmış olan homogreftler istekte bulunan kurumlara da verilmiş ve gerek kliniğimizin gerekse bizim gönderdiğimiz homogreftleri kullanan kliniklerin uygulamaları farklı kongrelerde birçok defa sunulup tartışılmıştır.

4. "Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nden Dr.Emin ÖZDOĞAN ve Dr.Ali YENER tarafından fresh aortik homogreft uygulaması gerçekleştirildi cümlesi Sayın Prof.Dr.Aydın AYTAÇ'ın aynı derginin cilt l, sayı l, 1991 sayısında yayınlanan Dünyada ve Türkiye'de Kalp Cerrahisi makalesinin 10. sayfasındaki 2. paragraftan alınmıştır [9].

Bu paragraf aynen geçirilmiştir, cümleler bile aynıdır. Sadece "1991 Ocak-Nisan aylan arasında Ege Üniversitesi'nde Prof Dr. İsa DURMAZ ve arkadaşları tarafından ilk aortik homogreft ameliyatları uygulandı" cümlesi hariç tutulmuştur. Paragraf aynen geçirilirken bu cümlenin atlanmış olabileceğini sanıyorum. Bilimsel bir çalışmada kaynakların daha dikkatli değerlendirilmesi gerekmektedir.

5. "Fresh aortik homogreft" kelimeleri özel isim değildir ve büyük harflerle yazılması gerekmez. Bilimsel, ciddi bir yazıda yazım kurallarına dikkat edilmelidir.

6. Yine Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi' nde 1995 yılından itibaren Türkiye' de ilk kez (bildiğimiz kadarıyla halen de tek) cryopreserved homogreft arteriyel dokular, seçilmiş periferik damar hastalığı olgularında kullanılmaya başlanmıştır [10,11]. Enfekte abdominal aort greftlerinin homogreft aort bifurkasyon greftleriyle replasmanı gibi çok önemli bir bilimsel gelişim, yazı hazırlanırken gereken bilimsel titizlik ve özen gösterilmediği için gözden kaçırılmıştır.

Sonuç olarak Türkiye'de homogreftlerle ilgili çalışmaların ilk olarak Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi ekibince yapıldığı ülkemizde kalp cerrahisi ile uğraşan herkes tarafından bilinmektedir. Aynı şehirde komşu üniversitede görevli meslektaşlarımızın homogreftlerle ilgili çalışmalarımızdan haberdar olmamaları düşündürücüdür. Bu tip çalışmalarda etik kurallara uyum ve bilimsel özen gösterilmesi son derece önemlidir.

Ek:Kongrelerde sunulan bildiriler

Bildiriler

1. Özbaran M., Buket S., Dişçigil B., Posacıoğlu H., Apaydın A., Durmaz İ: Aortik homogreft replasmam. 1991 Kardiyoloji Toplantısı. 10-13 Eylül 1991, Trabzon.

2. Özbaran M. ,Durmaz İ.,Süzer K., Atay Y, Mutaf L, Badak Z., Tokbaş G., Bayındır O.: Aortik homogreft viabilitesinin biyokimyasal yöntemlerle değerlendirilmesi (Deneysel çalışma). Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Derneği 2.Ulusal Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 57 Ekim 1992, Antalya

3. Özbaran M.,Hamulu A., Atay Y, Badak l, Soydaş C., Yüksel M., Durmaz İ.:Aortik homogreft kapak replasmam. IH. Ulusal Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Kongresi, Kuşadası-İzmir.

4. Özbaran M, Hamulu A, Alayunt A, Buket S, Atay Y, Badak İ, Yüksel M, Durmaz İ : Aortik homogreft kapak replasmanı. Türk Kardiyoloji Derneği, X. Ulusal Kardiyoloji Kongresi, 1-4 Ekim 1994, İzmir.

5. Atay Y, Posacıoğlu H., Hamulu A., Özbaran M., Yağdı T., Sanbülbül O., Buket S., Telli A., Durmaz İ. Deneysel bir modelde arteriyel revaskülarizasyon için homogreft kullanımı. VIII. Ulusal Vasküler Cerrahi Kongresi, 20-23 Nisan 1996.

6. Durmaz İ., Alayunt A., Buket S., Özbaran M., Okur F., Hamulu A., Atay Y, Süzer K.: Aortic valve replacement with aortic homograft. Mediterranean Assocation Of Cardiology And Cardiac Surgery 5* Annual Meeting. September 23-27, 1991. Aleksandria - Egypt.

7. Özbaran M., Durmaz İ., Kırman M., Apaydın A., Atay Y, Alayunt A., Buket S., Süzer K.: Aortic homograft valve replacement. Second World Congress . The International Society Of Cardio-Thoracic Surgeons. May 10-14, 1992. Ankara-Turkey.

8. Özbaran M, Hamulu A, Alayunt A, Buket S, Atay Y, Badak İ, Yüksel M, Durmaz İ: Aortik Homograft Kapak Replasmanı. Türk Kardiyoloji Derneği , X. Ulusal Kardiyoloji Kongresi , 1-4 Ekim 1994,İzmir

9. Özbaran M, Hamulu A, Atay Y, Badak İ, Soydaş C, Yüksel M, Durmaz İ: Aortik Homograft Kapak Replasmanı. III. Ulusal Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Kongresi, 26-30 Eylül 1994, Kuşadası-Aydın

10. Özbaran M, Calkavur T, Atay Y, İslamoğlu F, Telli A, Durmaz İ: Aortik Pozisyonda Homogreft ve Duramediks Kapak Replasmanının Klinik Sonuçlarının Karşılaştınlması. Türk Kardiyoloji Derneği ,XI. Ulusal Kardiyoloji Kongresi, 23-26 Eylül 1995, İstanbul

11. Atay Y, Posacıoğlu H, Hamulu A, Özbaran M, Yağdı T, Sarıbülbül O, Buket S, Telli A, Durmaz İ: Deneysel bir modelde arteriyel revaskülarizasyon için homogreft ven kullanımı. VIII. Ulusal Vasküler Cerrahi Kongresi 20-23 Nisan 1996 İzmir.

12.Atay Y, Posacıoğlu H, Badak İ, Kara E, Çıkrıkçıoğlu M, Alayunt A, Buket S, Özbaran M, Durmaz İ: Damar cerrahisinde kryoprzerve homogreft arteriyel doku kullanımı. 5.Ulusal, Göğüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Kongresi 20-24 Ekim 1998, Belek - Antalya

13.Nalbantgil S, Atay Y, Yağdı T, İslamoğlu F, Alat İ Özkısacık E, Özyürek R, Özbaran M, Buket S, Bılkay Ö, Alayunt A: Aneurysm of the right ventricular outflow tract after repair for tetralogy of fallot: reconstriction with pulmonary homograft. European Society of Cardiology Grown-up Congenital Heart (GUCH) Disease: Yesterday's triumphs, Today's problems, Tomorrow's plans. September 30- October 2, 1999, France

14. Atay Y, Özbaran M, Yağdı T, Posacıoğlu H, Özkısacık E, Alayunt A, Hamulu A, Bilkay O, Telli A, Durmaz I: Peripheral application and functional analysis of cryopreserved arteriaand vein homografts. 2nd World Congress on Tissue Banking and 8"1 International Conference of EATB October 7-10, 1999, Warsaw,Poland

15.Özbaran M, Atay Y, Çıkmkçıoğlu M, Calkavur T, Alat I, İslamoğlu F, Buket S, Yüksel M, Bılkay O, Durmaz I: Preparation and sterilisation / disinfection protocol of homograft tissues. 2ntl World Congress on Tissue Banking and 8"1 International Conference of EATB October 7-10, 1999, Warsaw, Poland

16. Yağdı T, Atay Y, Özbaran M, İslamoğlu F, Bakalım T, Başarır S, Çıkırıkçıoğlu M, Buket S, Yüksel M, Telli A, Durmaz I: Aortic homograft valve replacement: clinical experience. 2nd World Congress on Tissue Banking and 8th International Conference of EATB October 7-10, 1999, Warsaw, Poland

References

1) Örer A, Oto Ö: Dünden bugüne kalp cerrahisi. GKDC Dergisi 1999; 7:153-160.

2) Daly RC, Orszulak TA, Schaff HV, et al: Long term results of aortic valve replacement with nonviable homografts. Circulation 1991; 84(suppl 3):3-81, 3-88.

3) Angell WW, Pupello DF, Bessone LN, et al: Universal method for insertion of unstented aortic autografts, homografts and xenografts. J Thorac Cardiovasc Surg 1992; 103:642-8.

4) Angell WW, Oury JH, Lamberti JJ, et al: Durability of the viable aortic allograft. J Thorac Cardiovasc Surg 1989; 98:48-56.

5) Özbaran M, Alayunt A, Buket S, Durmaz İ, Yüksel M, Dişçigil B, Posacıoğlu H, Çetindağ B: Aortik homogreftlerin klinik uygulaması. T Klin Kardiyoloji 1991; 4:278-281.

6) Durmaz İ, Buket S, Özbaran M, Alayunt A, Süzer K, Hamulu A, Okur F, Atay Y, Tokbaş A, Karali H: Aortik Homogreft kapak replasmanı. Türk Kardiyol Dern Arş 1991; 19:394-397.

7) Özbaran M., Mutaf L, Atay Y., Badak Z., Tokbaş G., Bayındır O., Durmaz İ.: Aortik homogreft canlılığının biyokimyasal yöntemlerle değerlendirilmesi. GKD. Cer. Derg. 1992; 1:146-151.

8) Özbaran M., Durmaz İ., Yüksel M., Hamulu A., Atay Y., Badak İ., Soydaş C., Buket S., Sarıbülbül O. : Aortik homograft kapak replasmam: Klinik sonuçlar. GKD. Cer. Derg.; 1994; 2:242-247.

9) Aytaç A: Dünyada ve Türkiye'de kalp cerrahisi. GKD. Cer. Derg. 1991; 1:3-12

10) Atay Y, Posacıoğlu H, Çıkırıkçıoğlu M, Yağdı T, Sanbülbül O, Özbaran M: Deneysel bir modelde arteriyel revaskülarizasyon için homogreft ven kullanımı. Damar Cerrahisi Dergisi 1998; (2); 55-62

11) Durmaz İ, Atay Y, Posacıoğlu H, İslamoğlu F, Yağdı T, Çıkrıkçıoğlu M, Sanbülbül O, Buket S, Özbaran M: The cryopreserved arterial homograft usage in peripheral arterial diseases having high infection risk (case report). T Klin J MedRes 1999; 17:23-28

Bildiriler

Ek: Bildiriler

1) Özbaran M., Buket S., Dişçigil B., Posacıoğlu H., Apaydın A., Durmaz İ: Aortik homogreft replasmanı. 1991 Kardiyoloji Toplantısı. 10-13 Eylül 1991, Trabzon.

2) Özbaran M., Durmaz İ.,Süzer K., Atay Y, Mutaf L, Badak Z., Tokbaş G., Bayındır O.: Aortik homogreft viabilitesinin biyokimyasal yöntemlerle değerlendirilmesi (Deneysel çalışma). Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Derneği 2.Ulusal Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 57 Ekim 1992, Antalya

3) Özbaran M.,Hamulu A., Atay Y., Badak İ., Soydaş C., Yüksel M., Durmaz İ.:Aortik homogreft kapak replasmanı. IH. Ulusal Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Kongresi, Kuşadası-İzmir.

4) Özbaran M, Hamulu A, Alayunt A, Buket S, Atay Y, Badak İ, Yüksel M, Durmaz İ : Aortik homogreft kapak replasmanı. Türk Kardiyoloji Derneği, X. Ulusal Kardiyoloji Kongresi, 1-4 Ekim 1994, İzmir.

5) Atay Y, Posacıoğlu H., Hamulu A., Özbaran M., Yağdı T., Sarıbülbül O., Buket S., Telli A., Durmaz İ. Deneysel bir modelde arteriyel revaskülarizasyon için homogreft kullanımı. VIII. Ulusal Vasküler Cerrahi Kongresi, 20-23 Nisan 1996.

6) Durmaz İ., Alayunt A., Büket S., Özbaran M., Okur F., Hamulu A., Atay Y, Süzer K.: Aortic valve replacement with aortic homograft. Mediterranean Assocation Of Cardiology And Cardiac Surgery 5th Annual Meeting. September 23-27, 1991. Aleksandria - Egypt.

7) Özbaran M., Durmaz İ., Kırman M., Apaydın A., Atay Y, Alayunt A., Buket S., Süzer K.: Aortic homograft valve replacement. Second World Congress . The International Society Of Cardio-Thoracic Surgeons. May 10-14, 1992. Ankara-Turkey.

8) Özbaran M, Hamulu A, Alayunt A, Buket S, Atay Y, Badak İ, Yüksel M, Durmaz İ: Aortik Homograft Kapak Replasmanı. Türk Kardiyoloji Derneği , X. Ulusal Kardiyoloji Kongresi , 1-4 Ekim 1994,İzmir

9) Özbaran M, Hamulu A, Atay Y, Badak İ, Soydaş C, Yüksel M, Durmaz İ: Aortik Homograft Kapak Replasmanı. III. Ulusal Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Kongresi, 26-30 Eylül 1994, Kuşadası-Aydın

10) Özbaran M, Çalkavur T, Atay Y, İslamoğlu F, Telli A, Durmaz İ: Aortik Pozisyonda Homogreft ve Duramediks Kapak Replasmanının Klinik Sonuçlarının Karşılaştırılması. Türk Kardiyoloji Derneği ,XI. Ulusal Kardiyoloji Kongresi, 23-26 Eylül 1995, İstanbul

11) Atay Y, Posacıoğlu H, Hamulu A, Özbaran M, Yağdı T, Sanbülbül O, Buket S, Telli A, Durmaz İ: Deneysel bir modelde arteriyel revaskülarizasyon için homogreft ven kullanımı. VIII. Ulusal Vasküler Cerrahi Kongresi 20-23 Nisan 1996 İzmir.

12) Atay Y, Posacıoğlu H, Badak İ, Kara E, Çıkırıkçıoğlu M, Alayunt A, Büket S, Özbaran M, Durmaz İ: Damar cerrahisinde kryoprzerve homogreft arteriyel doku kullanımı. 5.Ulusal, Göğüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Kongresi 20-24 Ekim 1998, Belek - Antalya

13) Nalbantgil S, Atay Y, Yağdı T, İslamoğlu F, Alat İ Özkısacık E, Özyürek R, Özbaran M, Buket S, Bılkay Ö, Alayunt A: Aneurysm of the right ventricular outflow tract after repair for tetralogy of fallot: reconstriction with pulmonary homograft. European Society of Cardiology Grown-up Congenital Heart (GUCH) Disease: Yesterday's triumphs, Today's problems, Tomorrow's plans. September 30- October 2, 1999, France

14) Atay Y, Özbaran M, Yağdı T, Posacıoğlu H, Özkısacık E, Alayunt A, Hamulu A, Bilkay O, Telli A, Durmaz I: Peripheral application and functional analysis of cryopreserved arteriaand vein homografts. 2nd World Congress on Tissue Banking and 8th International Conference of EATB October 7-10, 1999, Warsaw,Poland

15) Ozbaran M, Atay Y, Cıkırıkcıoğlu M, Calkavur T, Alat I, Islamoglu F, Buket S, Yüksel M, Bılkay O, Durmaz I: Preparation and sterilisation / disinfection protocol of homograft tissues. 2nd World Congress on Tissue Banking and 8th International Conference of EATB October 7-10, 1999, Warsaw, Poland

16) Yagdı T, Atay Y, Ozbaran M, Islamoglu F, Bakalım T, Basarır S, Cıkırıkcıoglu M, Buket S, Yuksel M, Telli A, Durmaz I: Aortic homograft valve replacement: clinical experience. 2nd World Congress on Tissue Banking and 8th International Conference of EATB October 7-10, 1999, Warsaw, Poland