Kalp transplantasyonu sonrası görülen mortalite ve morbiditeyi etkileyen nedenlerin başında greftin akut rejeksiyonu ve enfeksiyonlar gelmektedir. Transplantasyon sonrası red yanıtının erken tanısında, endomiyokardiyal biyopsi ile organın histopatolojik incelemesi günümüzde en duyarlı yöntem olarak kabul edilmektedir. Ancak bu yöntemin invaziv olması, bir takım zorlukları da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle, histopatolojik bulgulara yakın duyarlılık göstermesi ve basit uygulanabilir noninvaziv bir metod olması nedeniyle sitoimmünolojik monitörizasyon, çoğu merkezde endomiyokardiyal biyopsiye yardımcı bir yöntem olarak kullanılmakta ve erken tanıdaki önemli etkinliği ile transplantasyon sonrası hasta takibinde etkin bir yer tutmaktadır.

Koşuyolu Kalp ve Araştırma Hastanesi'nde, 1989- 1998 tarihleri arasında 13 hastaya kalp transplantasyonu uygulandı. Hastaların ikisi kadın, onbiri erkek olup, yaş ortalaması 38.5±11 (19-58) yıl idi. Kalp bir hastaya heterotopik pozisyonda, geri kalan oniki hastaya ise ortotopik pozisyonda takıldı. Ortotopik pozisyonda takılan hastaların ilki sadece endomiyokardiyal biyopsi ile izlendi. İkinci hasta hem sitoimmünolojik monitörizasyon, hem de endomiyokardiyal biyopsi ile izlenmiş, ve sitoimmünolojik monitörizasyondan elde edilen bulguların postoperatif izlemde yeterli olabileceğinin görülmesi üzerine geri kalan 10 hastanın red izlemi sadece sitoimmünolojik monitörizasyon ile yapıldı. Rejeksiyondan şüphelenilen durumlarda bulguların teyidi amacıyla endomiyokardiyal biyopsi yapıldı. Sitoimmünolojik monitörizasyon ile enfeksiyon tanısı konulan hastalarda ise klinik tablonun teyidi amacı ile, kültür çalışmaları ve antikor titrasyon testleri de incelemeye eklendi.

Kalp transplantasyonu sonrası akut red yanıtı ile enfeksiyonların erken tanısında ve tedaviye yönlendirilmesinde sitoimmünolojik monitörizasyonun, diğer invaziv ve noninvaziv yöntemlerle korele olarak bu yöntemler tarafından desteklenmek şartı ile, geçerli ve güvenilir bir yöntem olabileceğini ve endomiyokardiyal biyopsi sayısını azaltabileceğini düşünmekteyiz.

Keywords : sitoimmünolojik monitörizasyon, kalp transplantasyonu, red fenomeni, cytoimmunologic monitorization, heart transplantation, rejection phenomenia