Koroner arter hastalığı ile kapak hastalığının bir arada bulunduğu hastalarda gerçekleştirilen ameliyatların mortalite ve morbiditesi daha yüksektir. Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Merkezinde Ocak 1994 - Mayıs 1998 tarihleri arasında yapılan 49 kombine koroner ve kapak operasyonu preoperatif, operatif ve postoperatif özellikler açısından incelendi. Sonuçlara etki eden risk faktörleri saptanmaya çalışıldı.

Hastaların ortalama yaşı 64,2 idi. 35 (% 71) i erkekti.Olguların 29'unda (%59.1) aort kapak lezyonu, 19'unda mitral kapak lezyonu ve 1 olguda aort ve mitral kapak lezyonu koroner arter hastalığına eşlik ediyordu. 2 olguda ciddi triküspid yetersizliği vardı.

Olguların 29'unda aort kapak replasmanı, 14'ünde mitral kapak replasmanı, 1’inde aort ve mitral kapak replasmanı, 2'sinde mitral kapak replasmanı ve triküspid De Vega annüloplasti ve 3'ünde mitral ring annüloplasti koroner arter bypass ameliyatı ile birlikte uygulandı. Aort kapak replasmanı uygulanan olgulardan birinde Benthall operasyonu, bir diğerinde ise asandan aortaya tüp greft ile replasman yapıldı. Kullanılan protezler 43 mekanik, 3 bioprotez, 3 fleksibl mitral ring idi. Yapılan ortalama distal anastomoz sayısı 1.8 idi.

Kan kardioplejisi uygulanan 2 olgu dışında hastaların tümünde 28 C sistemik hipotermi, antegrad soğuk kritaloid kardiopleji ve topikal hipotermi ile kardiak arrest ve miyokard koruması sağlandı. Ortalama kros klemp süresi 72 dk., bypass süresi ise 94 dk.idi.

Perioperatif mortalite %8.16 (4 olgu) idi. Ölüm nedenleri olguların 2 sinde düşük kardiyak debi. 1’inde enfeksiyon, 1’inde ise postoperarif inferior akut myokard infarktüsü idi. Risk faktörleri,mitral yetmezliği, NYHA Klas IV, bayan cinsiyet ve kros klemp süresinin uzun olması olarak saptandı.

Keywords : koroner bypass, kapak cerrahisi, risk belirlenmesi, coronary bypass, valve surgery, risk assessment