Amaç: Bu retrospektif çalışmanın amacı pompalı ve pompasız koroner arter bypass cerrahisi (KABG) uygulanmış 619 hasta da orta-dönem anjiyografik sonuçları, hastalık ilerlemesi ve tekrar girişim oranının belirlenmesiydi.

Materyal ve Metod: Haziran 1992 ile Aralık 2001 yılları arasında KABG uygulanmış 619 hastada (Pompalı KABG n: 509, pompasız KABG n: 110) ortalama 52.3 ± 15.8 ay sonra kontrol koroner anjiyografik muayene yapıldı. Toplam 1689 bypass değerlendirildi. Greftlerin açıklık oranları, yeni gelişmiş damar lezyonları ve re-intervasyonlar incelendi.

Bulgular: Ortalama hasta yaşı pompalı grupta 55.2 ± 9.3, pompasız grupta 52.9 ± 10.1 yıl idi. Pompalı grupta hastaların %12.9 kadın iken pompasız grupta bu oran %21.8 idi. Operasyon ile anjiyografik değerlendirme arasında ki süre pompalı grupta 55.4 ± 17.6 ay, pompasız grupta ise 49.1 ± 12.8 aydı. Sol internal mammariyan arter ve safen ven greftleri’nin açıklık oranları pompalı grupta %93, %75.4, pompasız grupta %91 ve %66 idi. Pompalı grupta 131 olguda (%25.7) toplam 144 hemodinamik olarak anlamlı yeni damar lezyonu, 112 olguda (%22) toplam 126 tekrar girişim, pompasız grupta ise 29 olguda (%26.3) toplam 33 yeni damar lezyonu ve 23 olgu da (%20.9) toplam 23 tekrar girişim yapıldığı saptandı.

Sonuç: Bu çalışmanın pompalı ve pompasız CABG uygulanan hastalarda orta-dönem anjiyografik sonuçlarının değerlendirilmesi açısından bir fikir verdiğine inanmaktayız. Daha fazla sayıda olgu içeren çağdaş yöntemlerle yapılacak tamamlayıcı çalışmalar gereklidir.

Keywords : KABG, koroner anjiyografi