Amaç: Bu çalışmada, kronik renal yetmezliği olan hastalarda uygulanan koroner bypass cerrahisinin ameliyat anındaki ve ameliyat sonrasındaki sonuçları incelendi.

Çalışma planı: Bilinen kronik böbrek yetmezliği olan 31 hasta (23 erkek, 8 kadın; ort. yaş 62.45±9.34; dağılım 41- 75), koroner arter hastalığı nedeniyle ameliyat edildi. On bir hasta ameliyat öncesi dönemde diyalize bağımlıydı. Ameliyat öncesi ortalama kreatinin değerleri, diyalize bağımlı olan ve olmayan hastalarda sırasıyla 5.88±2.84 mg/dl ve 2.4±1.4 mg/dl idi. On sekiz hastaya on-pump koroner arter bypass cerrahisi, 13 hastaya off-pump teknikle koroner arter bypass greft uygulandı. On-pump ve off-pump bypass yapılan hastalarda kullanılan ortalama greft sayıları sırasıyla 2.8±0.9 ve 1.6±0.7 idi. On-pump grupta komplet revaskülarizasyon hastaların %77.7’sinde sağlanabilirken off-pump grubunda %76.9 hastada sağlandı. Her iki grup için ameliyat komplikasyonları, mortalite/morbidite ile yoğun bakım ve hastane kalış süreleri incelendi.

Bulgular: Erken mortalite oranı üç hasta ile %9.6 oldu. İki hastada ameliyatta miyokardiyal infarktüs gelişti, hastaların ikisinde intraaortik balon kontrpulsasyonu ile destek gerekti. Sternal dehisens, enfeksiyon ve nörolojik komplikasyonlar gibi ameliyat sonrası sorunlara on-pump grubunda daha sık rastlandı (p=0.02). İki grup karşılaştırıldığında mortalite, aritmi, ameliyat sırasında miyokardiyal infarktüs ve drenaj miktarları açısından gruplar arasında anlamlı bir fark saptanmadı. İstatistiksel olarak anlamlı olmasa da ortalama entübasyon süresi, hastane ve yoğun bakımda kalış süreleri off-pump grupta biraz daha düşüktü.

Sonuç: Diyalize bağımlı kronik böbrek yetmezliği olan ve koroner arter hastalığı için ameliyat planlanan hastalar risk faktörleri ve eşlik eden hastalıklar açısından iyice araştırılmalıdır. Kronik renal yetmezliği olan hastalarda off-pump koroner revaskülarizasyonun iyi bir tercih olduğu düşüncesindeyiz.

Keywords : Kardiyak cerrahi prosedürler/yan etki; ameliyat komplikasyonları; kronik böbrek yetmezliği/komplikasyon; ameliyat sonrası komplikasyonlar