Özet

Background:

The increasing number of invasive cardiac centers and interventional diagnostic and therapeutic procedures leads to an increased incidence of iatrogenic or traumatic pseudoaneurysms in the extremity arteries. Surgical treatment can be easily performed and has a low risk, but without treatment rupture and embolization can be fatal.

Methods:

Between 1985 and October 2000, 15 patients were operated for pseudoaneurysm of extremity arteries. Eleven patients (70.34%) were male and four (29.66%) were female. The mean age was 50.2 ± 9.4 years (range, 25 to 75). The femoral superficial artery was the most common site of presentation with 53.3%. Brachial artery was involved in 3 patients (20%), radial artery in two patients (13.3%), popliteal artery in one patient and tibial artery in another one patient (6.6%). The most important etiologic factor was the arterial puncture for cardiac catheterization. In 9 patients (60%) the pseudoaneurysmal sac was opened and resected, and after the drainage of the hematoma the puncture point was primarily sutured. In the other patients the continuity of the arterial flow was restored by graft interposition.

Results:

Early and late mortality and morbidity were not detected. Ischemic changes in the involved extremities have not occured.

Conclusions:

The easy surgical repair facilitates the treatment of this complication. When graft interposition is neccessary,autogenous vein grafts are suggested because of their resistance to infection.

Ekstremite arter psödoanevrizmalarının etiyolojisinde iyatrojenik veya travmatik sebepler majör rol oynamakla birlikte, diğer etkenler arasında vaskülit, enfeksiyon, ilaç bağımlılığı, anastomotik separasyon sayılabilir [1,2]. Günümüzde tanı ve tedavi amacıyla yapılan invaziv girişim sayısındaki artış nedeniyle psödoanevrizmalar daha sık olarak karşımıza çıkmaktadır [3]. Diagnostik anjiyogramdan sonra %0.1-0.2 ve invaziv girişimlerden sonra %3-5.5 oranında görülebilir [4]. Uzamış prosedür, büyük boyutta kateter kullanımı, obezite, antikoagülan kullanımı, hatalı veya birden fazla arter ponksiyonu gibi faktörler görülme oranını artırmaktadır. Elektif olarak cerrahi onarımın düşük risk ile yapılabilmesine karşın, müdahalede geç kalındığı takdirde hasta rüptür, tromboz veya emboli riski ile karşı karşıya kalmaktadır.

Bu çalışmanın amacı kliniğimizde gerçekleştirilen psödoanevrizmaların erken ve geç dönem sonuçlarını irdelemek, invaziv girişim uygulanan merkezlerde bu komplikasyonu önlemeye yönelik tedbirleri vurgulamaktır.

Yöntem

1985 ile Ekim 2000 tarihleri arasında toplam 15 hasta alt veya üst ekstremite arter psödoanevrizması nedeniyle ameliyat edildi. Hastaların 11 tanesi (%70.34) erkek ve 4 tanesi (%29.66) kadın olup yaş ortalaması 50.2 ± 9.4 (25-75) yıl idi. Psödoanevrizmaların etiyolojik etkenleri ve görüldüğü yerler Tablo1 ’de verilmiştir. Arterio-venöz fistüle eşlik eden psödoanevrizmalar bu çalışmanın dışında bırakılmıştır.

Cerrahi Teknik

Anevrizmanın lokalizasyonuna ve büyüklüğüne göre lokal veya genel anestezi uygulanabilir. Anevrizma kesesi eksplore edilip anevrizmanın proksimal ve distali kontrol altına alınıp klemplendikten sonra anevrizma kesesi açılarak hematom temizlenmelidir. Anevrizmanın özelliğine göre (büyüklüğü, lokalizasyonu, komşu dokularla olan ilişkisi vb) uygun olan cerrahi teknik tercih edilir. Nispeten klinik öneme sahip olmayan ulnar, radial, tibial veya perineal arter gibi arterlerin psödoanevrizmalarında basitçe arter ligasyonu veya anevrizma kesesinin rezeksiyonunu takiben uç uca anastomoz uygulanabilir. Daha büyük damarları tutan olgularda ise anevrizmanın arter ile bağlantısını sağlayan delik tespit edilerek primer olarak onarılabilir. Ancak arter devamlılığı da bozulmuşsa arteriyel akımı sağlamak için safen veya sentetik greft interpoze edilmelidir.

15 olguda gerçekleştirilen cerrahi girişimlerin dökümü Tablo1’de verilmiştir.

Bulgular

Erken ve geç mortaliteye rastlanmadı. Hastaların takiplerinde iskemik değişiklik görülmedi. Yapılan ultrasonografik kontrol tetkiklerinde herhangi bir darlığa rastlanılmadı ve anastomozlar patent bulundu. Herhangi bir nedenle arterio-venöz fistül gelişimi yoktu.

Bir hastanın insizyon hattında postoperatif birinci yılda enfeksiyon sonrası gelişen rekürran psödoanevrizma kesesi, enfeksiyonun kontrol altına alınmasından sonra reoperasyonda primer onarıldı.

Kaynaklar

1) Keçeligil HT, Kolbakır F, Keyik T, ve ark. Periferik arter psödoanevrizmaları. Türk Göğüs Kalp Damar Cer Der 1994;2:323-5.

2) Ting ACW, Cheng SWK. Femoral pseudoaneurysms in drug addicts. World J Surg 1997;21:783-7.

3) Messina LM, Brothers TE, Wakefield TW, et al. Clinical characteristics and surgical management of vascular complications in patients undergoing cardiac catheterization: Interventional versus diagnostic procedures. J Vasc Surg 1991;13:593-600.

4) Kronzon I. Diagnosis and treatment of iatrogenic femoral artery pseudoaneurysm: A review. J Am Soc Echocardiogr 1997;10:236-45.

5) Wery D, Delcour C, Jacquemin C, et al. Iatrogenic femoral pseudoaneurysm. Analysis of the causes, diagnosis and treatment. Study of 12248 arterial catheterizations. J Radiol 1989;70:609-11.

6) Kang SS, Labropoulos N, Mansour MA, et al. Percutaneous ultrasound guided thrombin injection: A new method for treating postcatheterization femoral pseudoaneurysms. J Vasc Surg 1998;27:1032-8.

7) Thalhammer C, Kirchherr AS, Uhlich F, et al. Postcatheterization pseudoaneurysms and arteriovenous fistulas: Repair with percutaneous implantation of endovascular covered stents. Radiology 2000;214:127-31.

8) Clark ET, Gewertz BL. Pseudoaneurysms. In: Rutherford RB, ed. Vascular Surgery. Philadelphia: W.B. Saunders Company, 1995:1153-61.

9) Reddy DJ, Smith RF, Elliott JP, et al. Infected femoral artery false aneurysms in drug addicts: Evolution of selective vascular reconstruction. J Vasc Surg 1986;3:718-24.

10) Johns JP, Pupa LE, Bailey SR. Spontaneous thrombosis of iatrogenic femoral artery pseudoaneurysms:Documentation with color Doppler and two dimensional ultrasonography. J Vasc Surg 1991;14:24-9.

11) Zahn R, Thoma S, Fromm E, et al. Do 5-F-catheters reduce the incidence of a pseudoaneurysm? Int Angiol 1996;15:257-60.

12) Rudolphi D. An update on the peripheral pseudoaneurysm. J Vasc Nurs 1993;11:67-70.